80-жылдары әлем АИТВ туралы алғаш ести бастағанда, бұл диагноз өлімге тең үкім болып көрінді. Медицина вирусты қалай тоқтату керегін білмеді, ал алғашқы жылдар қорқынышқа, белгісіздікке және үмітсіздікке толы болды. Бірақ бәрі медицина тарихындағы ең маңызды ғылыми жаңалықтардың арқасында түбегейлі өзгерді.
🧪 Алғашқы дәрілер
1987 жылы алғашқы дәрі — AZT (зидовудин) пайда болды. Бұл — нағыз ғылыми серпіліс еді: вирус алғаш рет ішінара болса да тежеле бастады.
Алайда мәселе бар еді — AZT өте жоғары дозада берілді және ауыр жанама әсерлер туғызды. Сондай-ақ вирус дәріге тез бейімделіп, тұрақтылық қалыптастырды. Бірақ осы жаңалық ең басты нәрсені көрсетті: АИТВ-ны емдеуге болады.
🔥 1996 жылғы революция — біріктірілген терапияның пайда болуы
Шынайы төңкеріс 1996 жылы болды: ғалымдар вирусты әртүрлі бағыттар бойынша тежейтін бірнеше препараттан тұратын комбинацияланған терапияны жасады.
Бұл тәсіл ВААРТ — жоғары тиімді антиретровирустық терапия деп аталды.
Негізгі принциптері:
➤ вирус бірнеше дәріге бірден бейімделе алмайды;
➤ вирус жүктемесі өте төмен деңгейге түседі, кейде тіпті анықталмайды;
➤ иммундық жүйе қалпына келе бастайды.
АИТВ-пен өмір сүретін адамдардың жағдайы бірнеше айдың ішінде айтарлықтай жақсарды.
🌱 Қазіргі ем — жеңіл, қауіпсіз және өте тиімді
Бүгінде терапия бұрынғыдан әлдеқайда қолайлы:
• көптеген адамдар күніне бір ғана таблетка ішеді;
• жанама әсерлері өте аз;
• вирус жүктемесі «анықталмайды» деңгейіне дейін төмендейді.
Бұл нені білдіреді:
⭐ адам толыққанды өмір сүре алады;
⭐ жыныстық жолмен АИТВ берілмейді (U=U қағидасы — «анықталмайтын = берілмейтін»);
⭐ отбасы құрып, балалар сүюге толық мүмкіндік бар.
🌟 Прогноз қалай өзгерді?
Егер 80-жылдары сөз бірнеше ай немесе жыл туралы болса, бүгінде:
терапия қабылдайтын адамның өмір ұзақтығы жалпы халықтың орташа деңгейімен бірдей.
АИТВ өлім үкімі болудан қалды. Бұл — қант диабеті немесе гипертония сияқты бақылауға болатын созылмалы жағдай.
